Б.Наминчимэд: Миний мэдэх ирвэс гэдэг амьтан

МИНИЙ МЭДЭХ ИРВЭС ГЭДЭГ АМЬТАН

- Ирвэс зуумхай амьтан -

Хуучин цагийн анчид хосоороо болон зулзагатайгаа яваа ирвэстэй таарвал агнахыг цээрлэдэг байсан гэдэг. Мөн хэжмиг буудаж шархдуулахаас ихэд болгоомжилно. Учир нь ирвэс маш өширхүү, ижлийнхээ, үр зулзаганыхаа, шархныхаа өшөөгөө авч байж л санаа нь амардаг гэнэ. 

Баруун Алтайнхны дунд яригддаг ийм нэгэн хууч яриа бий. 

Нэгэн анчин хос ирвэсний нэгийг нь буудчихаад нөгөөг амжилгүй алдчихжээ. Орой нь гэртээ хоолоо идээд хоймроо сууж байх үед юм гэнэ. Тэр цагийн оройн хоол чанасан мах л байж таарна. Гэнэтхэн гэр дээр нь епхийтэл хүнд амьтан үсэрч гарах шиг болж, тооноор нь араа шүдээ гялалзуулсан нэг том толгой ороод иржээ. Яах ийхийн зуургүй өнөө амьтан дахин нэг үсэрч, анчин эрийн яг өмнө буусан байна. Амаа ангайлган ухасхийх мөчид анчин хутгагүй гараа амруу нь лавхан шаагаад хэлнийх нь унгинаас атгаад авчээ. Хэлнийхээ унгинаас атгуулсан ямар ч амьтан хий огиод хазаж чаддаггүй юм гэнэ. Ирвэсийг огиж байх хооронд нөгөө гартаа хоол идэж байсан хутгаараа цээжинд нь дүрж аюулгүй болгожээ.

Share

Галын домог

Хүний үүслийн тухай өчнөөн янзын үлгэр домог, шинжлэх ухааны судалгаа, баримт сэлт, кино ший арвин бизээ. Харин энд хүн хэрхэн үүссэн тухай, галыг хэрхэн олсон тухай Монгол домгийг Онгодуудын айлдсанаар сонирхуулъя.

Өдгөөгөөс 9 буман жилийн тэртээ хүмүүн амьтны айгаас ялгарч эхэлжээ. Хижи гөрөөс ижил төрлөө барьж идсэнээс цээрлэл хүртэн ган зуд, гачигдал зовлон, тахлын учигт үгүйрэх шахахад Дэлхий ээж ивээж хижи гөрөөсийг оюунт болгож хөглөн Өхий Буурал Ээжийг төрүүлжээ. (27Онгодын буултыг тэмдэглэсэн тэмдэглэл, 151-р тал)

Тэр цагаас хижи гөрөөс гэхээ больж Мангдайн биеийг олсон Манхан цагаан уулын Өхий Буурал Ээж хэмээн бөөгийн дуудлагад алдарших болжээ. Өхий Буурал ээжийн 3 хөвүүн болох Чонон Хөвүүн, Бодон хөвүүн, Буган хөвүүн гурав тахлыг зайлуулагчийн шидийг олж, галыг номхотгосон домогтой. Ийнхүү Монголчууд хүмүүн анх галыг гаршуулж, галын онгон сүнстэй харилцах болсноос үүссэн гэж үздэг. Амьтны айгаас ялгаатай нь хүмүүн оюунт ажгуу. Оюуныг илтгэх нь Хий, Чийг, тоос гурвын тэнцэтгэлийг олж галыг асааж буйгаар илтгэнэ.

Share

“Монголчууд 9 буман жилийн түүхтэй”

“Монголчууд бид 9 буман жилийн түүхтэй” хэмээн Онгодуудаас олонтоо сонссон ч сайтар ухаагүй явжээ. Энэ үгийг цаад агуулгатай нь сайн ойлгоод, цээжиндээ тогтоогоод авчихвал хаа ч явсан ярих, бахархах нэг зүйлтэй болно шүү. Учир нь энэ үг бодитой, нүдэнд үзэгдэж гарт баригдах баримт нотолгоотой өөрсдөө очоод үзэх боломжтой учраас тэр юм. 9 буман жил гэдэг бол 900,000 жил. Бараг л сая жил гэсэн үг. 

Онгодуудын хэлж буйгаар 900,000 жилийн өмнөөс хүн нь амьтны айгаас ялгарч эхэлсэн болой. (27 судар, 150-р тал) Үүний шинжлэх ухааны баталгаа нь Баянхонгор аймгийн Баянлиг суманд байдаг Цагаан агуйн (солбилцол N44°42'43.3", E101°10'13.8") олдвор, судалгаа юм. Олон удаагийн судалгаагаар тус агуйд МЭӨ 700,000-800,000 жилийн өмнө хүн амьдарч байсныг судлан тогтоосон гэдэг.

Share

Утааны талаарх бодол

Гэрээсээ гарсан чинь угаартаад унах гэж байна. Утаа ямар аймаар байна аа. Хөдөө явж сайхан цээж дүүрэн амьсгалах сан. Утаа багасгана гэдэг мөнгө төгрөгөө юунд зарцуулсан хүмүүс вэ? Жил ирэх бүр улам дордоод байна.

Сая гаднаас ирсэн нэг зочин маань УБ-т онгоцны буудал дээр буунгуутаа: Coal smells!!! нүүрс үнэртэж байна гээд шууд л хэлж байна лээ. Буусан буудлын өрөө нь халуун байхаар нь цонхоо онгойлгосон чинь утаанд хахаж цацаад бөөн юм болсон тухайгаа бас ярихад нь дуугүй л толгой дохив. Үнэн болохоор яалтай вэ дээ? Хамгийн гол нь нялх нярай жаахан хүүхдүүдэд хамгийн халтай гэж бодохоор яанам бэ? Энэ гэр хорооллын айлуудын халаалт дулааны асуудлыг дээврийг нь Нарны самбараар бүрээд эрчим хүчийг нь ашиглаад шийдэж болдоггүй юм уу? гэж санаагаа бас хуваалцав. Байгаль орчноо хамгаалъя гэдэг, түүний төлөө зүтгэдэг бол түүнийхээ төлөө яаж зүтгэдэг юу хийснийг хүртэл надаас асууж байцаав. Би ч баахан тайлбар тавиад л өчнөөн мөнгө төр засгаас гардаг хүн бүхэн санаа зовдог гэхдээ шийдэж чадахгүй байгаа гэдгээ хэлэв.

Share

5 тусгаар тогтнолын тухай товчхон

Өндөр өндөр байшин барилга, балгасууд, эд материалын баялаг цагийн эрхээр баларч, үрэгдэж үгүй болно. Гэхдээ тэднийг дахин барьж байгуулж, бүтээж, бий болгож болно. Харин өв соёл, хэл бичиг, яс цус буюу отог омог, үндэстэн угсаатан, газар нутаг, онгон дагшин байгал, удамшлын аьяас билиг хүчин гээд дахиж бий болохгүй зүйлсийг хадгалж хамгаалж байх нь хамгийн чухал юмаа. Гагц Монгол гэлтгүй дэлхий даяар олон үндэстэн угсаатан, олон гайхамшиг, өв соёл, уламжлал бий. Тэд бүгд хамгаалагдах ёстой. Магад цагийн эрхшээлээр байгалийн шалгарлаар устаж үгүй болох нь жам байж болох л юм. Гэхдээ тэд учиртай болоод л энэ дэлхий дээр бүрэлдсэн байж таарна. Бид Монгол нэрийг хадгалж, хамгаалж, нэгэн бие даасан улс болж оршиж байгаа нь бидний хадгалж хамгаалах, өвлүүлэх үнэт зүйл юм даа. Үүнийг хамгийн энгийнээр улс байхын үндэс 5 тусгаар тогтнол юм хэмээн Эцэг Дээд Өвгүд минь бидэнд хэлж өвлүүлжээ. Тэрхүү таван тусгаар тогтнол нь: Цус, Хил, Ахуй, Тархи, Засаг хэмээх 5 тусгаар тогтнол ажээ. Аль нэг нь алдуурваас мөхлийн замдаа ордог. Энэ тухай Улс байхын үндэс хэмээх өгүүлэмжээс уншаарай.

Share

Ид шид ба шинжлэх ухаан

Энэ бичлэгийг үзээд сэтгэгдлээ бичээрэй.

Шинжлэх ухаан ч бас үнэндээ шид юм. Хүн төрөлхтөн байгаль, ертөнц, дэлхийг өөр өөрсдийн аргаар танин мэдэж буй үйл явц юм шиг санагддаг. Цаг хугацааны эрхэнд аль танин мэдэхүй давамгайлна, тэр нь өөрийн орон зайндаа ноёрхоно. Том зургаар харах юм бол бие биенээ үгүйсгээд байх шаардлага гарахгүй. 

Шидийн тухай ойлголтыг гүнзгийрүүлэн судалвал олныг бичиж болох. Гэхдээ л оюунд минь хадагдан үлдсэнээр бол: Шид гээч нь аливааг үйлдэх ухаан, мөн чанарыг олсоныг хэлэх юм байна даа хэмээн Өвгүдийн судар номоос ухаж ойлгожээ. 

Share

Гэрлийн Өргөөний судрууд дахь тамганы тухай цухас

Гэрлийн Өргөөний гишүүд, дэмжигчид, судар номыг уншиж сонсогч та бүхэн хэрэв анзаарсан бол Гэрлийн Өргөөнөөс 2015 оноос эхлэн гарсан судар бүрийн нэрний дээр ДӨРВӨЛЖИН УЛААН тамга бий. Энэ тамганы бичээсийг сийрүүлвэл:

"Мөнх Тэнгэрийн Хүчин дор Тэнгэрийн цаг эхэлж, айх аюул аймшигт мунхаглал бүхнээ тасчин хаях цаг ирэв. Иргүн дор хүрвээс биширтүхэй" гэсэн утгатай бөлгөө. Манайхан анзаарч байгаагүй хүмүүс нь мэдээд аваарай.

Share

Монгол Товчион Түүхийн тайлал судрыг судалгааны эргэлтэд оруулах тухай

Монгол улсын Ерөнхийлөгчийн 2004 оны 2 сарын 18-ний өдрийн 23-р зарлигаар Монголын Нууц Товчоог мөнхөд эрхэмлэн дээдлэх тухай зарлиг гарсан бөгөөд энэ зарлигаар: 

1. Шижир алт, цалин цагаан мөнгөөр чимэглэсэн, эрдэнийн чулуун шигтгээт хосгүй нэг хувь Монголын нууц товчоог урлан бүтээж төрийн хүндэтгэлийн өргөөний хойморт залсугай.

2. Монголын нууц товчоог айл өрх бүр өргөө гэрийнхээ хойморт залж, сүслэн дээдэлж байхыг Монголын нийт ард иргэдэд зөвлөсүгэй.

хэмээсэн.

Share

Тойрон бүжиг

Ноён ууландаа тойром бүжиг хийв. Хөгжмийн зохиолч Д.Ганпүрэв ах, Алтай хамтлагийнхан маань хүрэлцэн ирж энэ сайхан өв уламжлалыг зааж таниулав. Тойром бүжиг нь эртний Монголын язгуур соёлын нэг бөгөөд эв нэгдлийн бэлгэдэл аж.

Share

27 судрын Нууцын чивчрээн өгүүлэмжээс иш татахуй

#Эргэцүүлэл 4. 27 судрын Нууцын Чивчрээн өгүүлэмжээс ишлэх нь:

Далдын хүч бүхэн агуу байдаггүй. Эглээс энгийн нэгэн байхад сэтгэхүйгээс аймшигтай нэгэн нь ч буй. 86-р тал.

Далдын хүчинтэй харилцахын тулд зөн нь сэргэсэн нэгэн хүмүүн, хүмүүн хоорондын харилцаа лугаа адил өөрийн хөгт мэдрэмжээр харилцдаг. Мэдрэмж хэдий сул байна, цаг хугацааг мэдрэмжээ тодлохын тулд зарцуулдаг. 86-р тал

Share